Tους 152 εκτελεσθέντες από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στις 25 Ιουλίου του 1943 στη Μαρτυρική Μουσιωτίτσα, τίμησαν το απόγευμα του Σαββάτου και το πρωί της Κυριακής, ο Δήμος Δωδώνης, η Κοινότητα Μουσιωτίτσας και οι τοπικοί φορείς, με απαρέγκλιτη τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων αποτροπής διάδοσης της covid-19.
Το Σάββατο 24 Ιουλίου τελέστηκε τρισάγιο στο Σπιθάρι, τόπο εκτέλεσης των θυμάτων και ακολούθησε αγώνας δρόμου θυσίας από το Σπιθάρι προς τον Ι.Ν. Αγίου Νικολάου. Το πρωί της Κυριακής 25 Ιουλίου, τελέστηκε μνημόσυνο στον Ι.Ν. Αποστόλου Παύλου Νέας Μουσιωτίτσας και με πομπή οι συμμετέχοντες στην εκδήλωση, μετέβησαν στο Μνημείο Πεσόντων, όπου εψάλη επιμνημόσυνη δέηση.
Ακολούθως, ο Δήμαρχος Δωδώνης κ. Χρήστος Ντακαλέτσης απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό, αναφερόμενος στα ιστορικά γεγονότα της εκτέλεσης των 152 ανθρώπων, μεταξύ των οποίων, πολλών μικρών παιδιών, γερόντων και γυναικών. Μεταξύ άλλων, ο κ. Ντακαλέτσης ανέφερε πως: «Στην περίπτωση της Μουσιωτίτσας, όπως και σε πολλά άλλα χωριά που κάηκαν από τις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής σε όλη την Ελλάδα, στοιχειοθετούνται νομικά, εγκλήματα πολέμου σε πολλαπλή μορφή: Δεν εκτελούνται κατόπιν δίκης, ένοπλοι, άστολοι αντάρτες που επιτίθενται και σκοτώνουν Γερμανούς, δεν εκτελούνται καν ύποπτοι για επίθεση άνδρες ικανοί να φέρουν όπλα, αλλά μη ύποπτοι ειρηνικοί πολίτες ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας, και μάλιστα κάτω από θηριώδεις συνθήκες, ώστε να φρίττει ο κάθε αναγνώστης της πρόσφατης ιστορίας, όπως τονίζει και ο Άγγλος ιστορικός Μαζάουερ».
Σύμφωνα με το Δήμαρχο Δωδώνης, το αίτημα των επανορθώσεων παραμένει ζωντανό και πάντα επίκαιρο, εξ ου και ζήτησε από τους εκπροσώπους της κυβέρνησης και των κοινοβουλευτικών κομμάτων να μην απεμπολήσουν ποτέ αυτή τη διεκδίκηση, γιατί είναι η ελάχιστη οφειλή απέναντι σε αυτούς τους προγόνους μας που χάθηκαν τόσο βασανιστικά και τόσο άδικα.
Η διεκδίκηση του αναγκαστικού κατοχικού δανείου, οι αποζημιώσεις για τις τεράστιες καταστροφές στις υποδομές που προκάλεσαν τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής και οι οποίες έχουν αναγνωριστεί με τη Διεθνή Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων, οι αποζημιώσεις των θυμάτων των φρικιαστικών εγκλημάτων των Ναζί και η επιστροφή των αρχαιολογικών θησαυρών που λεηλατήθηκαν και εκλάπησαν από τις δυνάμεις κατοχής, όπως τόνισε ο κ. Ντακαλέτσης, «δεν είναι ένα απλό διμερές, διπλωματικό ζήτημα. Είναι ένα χρέος ιστορικό της Ελλάδος προς τα θύματα της ναζιστικής κατοχής, δηλαδή προς τους προγόνους μας»…
Και κατέληξε λέγοντας: «Πέρα από τη συγκίνησή μας για τα θύματα του τόπου μας όμως, η σημερινή μέρα μας υπενθυμίζει την ευθύνη να προστατεύουμε την πατρίδα μας, τα χωριά μας από τους κινδύνους που εγκυμονεί η επανεμφάνιση λαϊκιστικών ή και νεοναζιστικών πολιτικών μορφωμάτων. Αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν με αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα από τους θεσμούς του κράτους. Κυρίως, πρέπει να εξαλειφθούν οι αιτίες που προκαλούν την εμφάνιση και ανάπτυξη τέτοιων φαινομένων, με κυριότερη τις έντονες κοινωνικές ανισότητες και όσες συνέπειες έχουν αυτές για τη συνοχή της κοινωνίας. Εμείς οι Έλληνες που ζήσαμε μια μεγάλη οικονομική – και όχι μόνο – κρίση, που ακόμα ζούμε την υγειονομική κρίση, γνωρίζουμε καλά την αξία του Κοινωνικού Κράτους και οφείλουμε να είμαστε πρόθυμοι να το υπερασπισθούμε έναντι όσων βάλλουν κατά της αναγκαιότητάς του».
Ακολούθησε το προσκλητήριο νεκρών με την ανάγνωση των 152 ονομάτων των θυμάτων της τραγωδίας που τα συνόδευσε ένα βροντερό «παρών» και «παρούσα» αντίστοιχα, από δύο νέους του χωριού.
Στεφάνια κατέθεσαν ο Δήμαρχος Δωδώνης, εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης ο υφυπουργός Περιβάλλοντος κ. Γιώργος Αμυράς, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Μερόπη Τζούφη, ο Περιφερειάρχης Ηπείρου κ. Αλέξανδρος Καχριμάνης, για την περιφερειακή παράταξη «Κοινό των Ηπειρωτών» ο κ. Γιώργος Ζάψας, ως εκπρόσωπος του Δήμου Ιωαννιτών ο αντιδήμαρχος κ. Βαγγέλης Πήχας, ο πρόεδρος της μαρτυρικής Μουσιωτίτσας κ. Νικόλαος Νικόπουλος, καθώς και εκπρόσωποι από την 8η Μεραρχία Πεζικού, τη Γενική Περιφερειακή Αστυνομική Διεύθυνση Ηπείρου, την Πυροσβεστική Διοίκηση Ηπείρου, το Σύνδεσμο Εφέδρων Αξιωματικών Νόμου Ιωαννίνων, το Σύλλογο Νέων Μουσιωτίτσας, τον Όμιλο Μελέτης Ολοκαυτώματος Κομμένου, το Εθνικό Συμβούλιο Διεκδίκησης Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, την Ένωση Θυμάτων Ολοκαυτώματος Μουσιωτίτσας και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μουσιωτίτσας.
Στην εκδήλωση παρέστησαν ακόμα, ο βουλευτής Ιωαννίνων της ΝΔ κ. Σταύρος Καλογιάννης, ο πρώην βουλευτής Ιωαννίνων κ. Γιάννης Στέφος και η αντιπεριφερειάρχης κ. Αγνή Νάκου – Δασούλα. Η εκδήλωση έκλεισε με ενός λεπτού σιγή και τον εθνικό ύμνο.
Στις εκδηλώσεις μνήμης συμμετείχε και η βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. Μερόπη Τζούφη, όπου κατέθεσε στεφάνι και σε δηλώσεις της μετά το πέρας της εκδήλωσης, τόνισε ότι τα 152 θύματα (άνδρες, γυναίκες και παιδιά) του ολοκαυτώματος της μαρτυρικής Μουσιωτίτσας θα θυμίζουν για πάντα τη φρίκη του φασισμού και του ναζισμού. Η Μερόπη Τζούφη στάθηκε στη διεκδίκηση των οφειλών, που παραμένει ζωντανό και μείζον ζήτημα, ως ελάχιστη πράξη ηθικής δικαίωσης των θυμάτων, όλων των ανθρώπων που υπέστησαν τα δεινά ενός παράλογου και σκληρού πολέμου, υπενθυμίζοντας ότι το Δεκέμβριο του 2015 συστάθηκε από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ η διακομματική επιτροπή για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών και τον Απρίλιο του 2017 εγκρίθηκε από τη Βουλή σχετικό ψήφισμα και κατατέθηκε ρηματική διακοίνωση προς τη γερμανική κυβέρνηση, η οποία επαναλάμβανε τις απαράγραπτες αξιώσεις της χώρας μας. Η βουλευτής έδωσε έμφαση στην αναγκαιότητα σήμερα, με περισσότερη ένταση, να κινηθούμε στην προσπάθεια αποτροπής οποιασδήποτε βαρβαρότητας στο μέλλον, μακριά από ιδεολογίες που ξεχωρίζουν τους ανθρώπους, που στιγματίζουν όσους δεν ανήκουν στην πλειοψηφία, που περιφρονούν συνανθρώπους.
Εκδήλωση και στο Σιστρούνι
Εν τω μεταξύ, το πρωί της Κυριακής, ο Δήμος Δωδώνης, η Κοινότητα Σιστρουνίου και ο Πολιτιστικός Σύλλογος «οι Πελαζιοί» διοργάνωσαν εκδήλωση μνήμης για τη μάχη του Σιστρουνίου στις πηγές Αχέροντα, στο Σιστρούνι. Η εκδήλωση περιελάμβανε ομιλία από τη Φιλόλογο κ. Γεωργία Τσώλη. Τον Ιούνιο του 1800, η ιστορία κατέγραψε δύο μεγάλες μάχες στη συγκεκριμένη περιοχή: την 9η Ιουνίου, ο Φώτος Τζαβέλας και άλλοι αρχηγοί των Σουλιωτών παγίδευσαν και ταπείνωσαν το στράτευμα του Αλή Πασά ενώ τη νύχτα της 11ης προς τη 12η Ιουνίου, ο Φώτος Τζαβέλλας με 300 ανδρειωμένους Σουλιώτες του που διέπρεψαν στη μάχη του Σιστρουνίου, επανέλαβαν το θρίαμβο στη μάχη της Βρυτζάχας.
