Η Ζίτσα αποτελεί τον γενέθλιο τόπο του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιερεμία Α΄ ο οποίος ανακηρύχτηκε Άγιος με απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Ο δήμαρχος Ζίτσας Μιχάλης Πλιάκος έστειλε επιστολή στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο μετά την απόφαση της Ιεράς Συνόδου στην οποία αναφέρει: «Παναγιώτατε, Πάτερα και Δέσποτα, Οικουμενικέ Πατριάρχα, κ. κ. Βαρθολομαίε, Με την παρούσα επιστολή απευθύνω σε Εσάς και τα μέλη της Αγίας και Ιεράς Συνόδου τις θερμές μου ευχαριστίες για την ιστορική απόφαση που λάβατε την 10 η Ιανουαρίου 2023 σύμφωνα με την οποία εγγράψατε στο Αγιολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιερεμία Α΄, ορίζοντας ως ημερομηνία εορτασμού της μνήμης του την 13 η Ιανουαρίου. Με την απόφασή Σας αυτή μας δώσατε ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση καθώς η Ζίτσα αποτελεί τον γενέθλιο τόπο του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιερεμία Α΄. Μεταφέροντας δε τα συναισθήματα της πλειοψηφίας των δημοτών και του χριστεπώνυμου πλήθους του Δήμου Ζίτσας Σας δηλώνω πως αποτελεί για όλους εμάς ιδιαίτερη τιμή η αναγνώρισή Του ως Αγίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Παναγιώτατε, με την ευκαιρία, Σας εκφράζουμε τις ολόθερμες ευχές μας για υγεία, μακροημέρευση και δυναμική συνέχεια του πολυδιάστατου έργου Σας. Με το λαμπρό παράδειγμά Σας να αναζωπυρώνετε την πίστη μας . Μετά βαθυτάτου σεβασμού ζητούμε την Πατριαρχική Σας ευλογία» καταλήγει η επιστολή του δημάρχου.
Ποιος ήταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιερεμίας Α΄
Ο Ιερεμίας Α΄ υπήρξε Οικουμενικός Πατριάρχης από το 1522 ως το 1546, με μία διακοπή κατά τα έτη 1524-1525. Καταγόταν από τη Ζίτσα της Ηπείρου και εξελέγη Μητροπολίτης Σόφιας προ του 1513. Είχε περιορισμένη μόρφωση, αλλά ήταν πολύ δημοφιλής και είχε μεγάλες διοικητικές ικανότητες.
Κατά τη διάρκεια της Πατριαρχίας του κατάφερε να σώσει πολλές εκκλησίες, οι οποίες απειλούνταν να κατεδαφιστούν από τους Τούρκους. Τον Οκτώβριο του 1538 δώρισε μέρος της περιουσίας του στο Πατριαρχείο. Πατριάρχευσε μέχρι το 1546, οπότε ασθένησε. Παραιτήθηκε από τον Θρόνο, και πέθανε στην Βράτσα της επαρχίας Τυρνόβου στη Βλαχία, στις 13 Ιανουαρίου 1546.
ΕΛΕΝΑ ΣΤΑΜΟΥ