ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ-Υψηλότερη ύφεση και μικρότερη ανάκαμψη

Τι προβλέπει το σχέδιο για τον προϋπολογισμό του 2021 που κατατέθηκε στη Βουλή

Παρελήφθη την Παρασκευή κατά τη διάρκεια συνεδριάσεως της Ολομελείας της Βουλής, από τον πρόεδρο του Σώματος κ. Κωνσταντίνο Τασούλα, ο Προϋπολογισμός του Κράτους για το οικονομικό έτος 2021.

Στο 10,5%, από 8,2%, αναθεωρεί τα επίπεδα της ύφεσης εφέτος το σχέδιο Προϋπολογισμού 2021, ενώ ψαλιδίζει και τα επίπεδα της εκτιμώμενης ανάκαμψης για το 2021 από το 7,5%, στο 4,8%. Οι αναθεωρήσεις αυτές είναι απότοκο του δεύτερου κύματος της πανδημίας και του νέου lockdown.

Aλλά και οι δημοσιονομικές προβλέψεις του προϋπολογισμού αποτυπώνουν τις επιπτώσεις της υγειονομικής κρίσης πάνω στα δημόσια έσοδα και στις δημόσιες δαπάνες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της εκτέλεσης του Προϋπολογισμού, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης για το έτος 2020 εκτιμάται ότι σε όρους ενισχυμένης εποπτείας θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 11,76 δισ. ευρώ ή 7,22% του ΑΕΠ. Σε όρους ESA εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 11,14 δισ. ευρώ ή 6,8% του ΑΕΠ. Αυτή η διαφορά προκύπτει κυρίως από τις μειωμένες εισπράξεις από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές κατά 2,3 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω της χαμηλότερης πρόβλεψης αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ, αλλά και τις υψηλότερες δημόσιες δαπάνες για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Για το έτος 2021, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε όρους ενισχυμένης εποπτείας, προβλέπεται να διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 6,670 δισ. ευρώ ή 3,88% του ΑΕΠ. Αντίστοιχα, σε δημοσιονομική βάση το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται να διαμορφωθεί σε έλλειμμα ύψους 6,59 δισ. ευρώ ή 3,8% του ΑΕΠ.

Το στίγμα της σχεδιαζόμενης δημοσιονομικής πολιτικής συνεχίζει να δείχνει την κυβερνητική προτεραιότητα για βαθμιαία δημοσιονομική σταθεροποίηση. Το σχέδιο του Προϋπολογισμού προβλέπει σημαντική αύξηση των εσόδων, κυρίως λόγω της προβλεπόμενης οικονομικής μεγέθυνσης και της αύξησης της απασχόλησης.

Το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 370,8 δισ. ευρώ ή 227,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2020, έναντι 356,15 δισ. ευρώ ή 194,1% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2019. Το 2021 το ύψος του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 376,2 δισ. ευρώ ή 218,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 9% έναντι του 2020. Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 340 δισ. ευρώ ή 208,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2020, έναντι 331,07 δισ. ευρώ ή 180,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2019. Το 2021 το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 343,20 δισ. ευρώ ή 199,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2020.

Οι ταμειακές χρηματοδοτικές ανάγκες του Κρατικού Προϋπολογισμού 2021, προβλέπεται να ανέλθουν στα 17,85 δισ. ευρώ, ενώ ο καθαρός δανεισμός του Κρατικού Προϋπολογισμού θα διαμορφωθεί στα 16,36 δισ. ευρώ.

Έσοδα και δαπάνες

Συγκεκριμένα, τα φορολογικά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού αναμένεται να ανέλθουν σε 47,83 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 3,571 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2020 (+8,1%). Η αύξηση αυτή προέρχεται κυρίως από την αύξηση των εσόδων από το ΦΠΑ (+2,46 δισ. ευρώ), τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης (+139 εκατ. ευρώ), τους φόρους εισοδήματος φυσικών προσώπων (+163 εκατ. ευρώ) και νομικών προσώπων (+830 εκατ. ευρώ). Η σταδιακή αποπληρωμή μέρους των φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων που είχαν ανασταλεί κατά το 2020 θα συνεισφέρει στα έσοδα 224 εκατ. ευρώ.

Επίσης, προβλέπεται αύξηση κατά 709 εκατ. ευρώ (+3,5%) των εσόδων των ΟΚΑ από ασφαλιστικές εισφορές, λόγω αύξησης της απασχόλησης. Εκτιμούμε ότι μπορούν να εγερθούν ορισμένες επιφυλάξεις ως προς την έκταση των προαναφερόμενων αυξήσεων.

Το σύνολο των προσδοκώμενων εσόδων από αποκρατικοποιήσεις το 2021 αναμένεται στα 1,7 δισ. ευρώ, από μόλις 54 εκατ. ευρώ εφέτος.

Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2021 προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 67,184 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 2,148 δισ. ευρώ σε σχέση με εκτιμώμενο ύψος τους για το 2020. Η μείωση αυτή ουσιαστικά προκαλείται από τη μεγάλη μείωση του λογαριασμού «μεταβιβάσεις» κατά 5,756 δισ. ευρώ και αφορά σε χαμηλότερες δαπάνες αντιμετώπισης της πανδημίας λόγω της αναμενόμενης ύφεσης του υγειονομικού φαινομένου, καθώς και στην εφάπαξ καταβολή ύψους 1,4 δισ. ευρώ για τα αναδρομικά των συνταξιούχων που έλαβε χώρα το 2020. Οι δαπάνες που αφορούν στην αντιμετώπιση της πανδημίας το 2021 είναι της τάξης των 2,500 δισ. ευρώ και συμπεριλαμβάνονται στο λογαριασμό «μεταβιβάσεις».

Επιπλέον, 3 δισ. ευρώ συμπεριλαμβάνονται στον λογαριασμό «πιστώσεις υπό κατανομή» και θα εκταμιευθούν, εφόσον απαιτηθεί. Αφορούν δηλαδή σε πρόβλεψη η οποία μπορεί να μην υλοποιηθεί αν η επιδημία καταγράψει σημαντική ύφεση το 2021.

Όπως αποφάσισε η διάσκεψη των προέδρων της Βουλής η συζήτηση του Προϋπολογισμού 2021 θα γίνει σε 4 συνεδριάσεις στην Επιτροπή στις 24,25 και 26 Νοεμβρίου και η συζήτηση στην Ολομέλεια θα ξεκινήσει στις 11 Δεκεμβρίου και θα ολοκληρωθεί στις 15 Δεκεμβρίου.

Μέτρα κατά της πανδημίας 31,5 δισ. ευρώ τη διετία 2020-2021

Μέτρα στήριξης ύψους 31,5 δις. ευρώ θα ληφθούν τη διετία 2020-2021 για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Από αυτά 24 δις. ευρώ αφορούν τη φετινή χρονιά και 7,5 δις. ευρώ το 2021.

Όπως εξηγούσαν πηγές του ΥΠΟΙΚ, αν φέτος δεν υπήρχαν οι παρεμβάσεις που έχουν ανακοινωθεί και υλοποιούνται, τότε η ύφεση το 2020 δεν θα ήταν στο 10,5%, που προβλέπεται στο σχέδιο του προϋπολογισμού (που κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή) αλλά υψηλότερη στο 17,5%. Στα αρνητικά και η πρόσφατη αναθεώρηση του ΑΕΠ από την ΕΛΣΤΑΤ.

Ανάλογη στήριξη προβλέπεται και για το 2021 μέσω μέτρων όπως η συνέχιση της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, με παρεμβάσεις συνολικού ύψους 7,5 δις. ευρώ. Από αυτό το ποσό, τα 3 δις. ευρώ αποτελούν «μαξιλάρι» το οποίο θα δαπανηθεί μόνο στην περίπτωση που αυτό κριθεί απαραίτητο. Ενδεχομένως να διατεθεί για παράταση της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, των αναστολών κι άλλων μέτρων που ήδη εφαρμόζονται.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου, το 1ο τρίμηνο του έτους θα καταγραφεί ύφεση εξαιτίας και των περιοριστικών μέτρων που είναι τώρα σε εξέλιξη. Ωστόσο η πρόβλεψη για ανάκαμψη κατά 4,8% το 2021 μπορεί να κριθεί και ως συντηρητική καθώς τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης σε συνδυασμό με τις θετικές προβλέψεις από το μέτωπο του εμβολίου μπορεί να συμβάλλουν στην περαιτέρω βελτίωση της ελληνικής οικονομίας.

Σημείο κλειδί για την Ελλάδα αποτελεί η πορεία του τουρισμού, με το οικονομικό επιτελείο να εκτιμά ότι η εικόνα θα είναι καλύτερη σε σχέση με φέτος, με κάλυψη περίπου του 60% του τουρισμού του 2019.