Απαλλαγές ή ελαφρύνσεις φόρων τα νέα όπλα του ΥΠΟΙΚ στην προστασία των επιχειρήσεων
Με φορολογικές απαλλαγές (tax credits) εξετάζει το υπουργείο Οικονομικών να εμπλουτίσει το πακέτο μέτρων στήριξης των επιχειρήσεων. Η αρχή σχεδιάζεται να γίνει με το πρόγραμμα κάλυψης των παγίων δαπανών των επιχειρήσεων, το οποίο μάλιστα μπορεί να γίνει και πιο «γενναιόδωρο» μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να διευρύνει τα όρια οικονομικής ενίσχυσης από τα τρία εκατομμύρια ευρώ, που είναι σήμερα, στα 10 εκατ. ευρώ, καλύπτοντας έτσι και μεγαλύτερες επιχειρήσεις.
Με βάση το σχέδιο, οι αποζημιώσεις των επιχειρήσεων θα δίδονται πλέον όχι μόνο σε μετρητά με την κατάθεση χρημάτων στους τραπεζικούς λογαριασμούς, αλλά και με «voucher» τα οποία θα μπορούν να εξαργυρώνονται για την κάλυψη φορολογικών υποχρεώσεων, μεταξύ των οποίων και ο ΦΠΑ. Επίσης, για το καλοκαίρι -και ανάλογα με την πορεία της πανδημίας- εξετάζεται να υλοποιηθεί ένα ακόμη μέτρο αντίστοιχης λογικής, που είναι η επανάληψη και για τη φετινή χρονιά των μειωμένων συντελεστών υπολογισμού της προκαταβολής φόρου. Μάλιστα, φέτος το συγκεκριμένο μέτρο στήριξης θα έχει πολύ μικρότερο δημοσιονομικό κόστος συγκριτικά με το 2020, καθώς αναμένεται κατακόρυφη μείωση στα φορολογητέα κέρδη των νομικών προσώπων.
Ο εμπλουτισμός των μέτρων στήριξης και με φορολογικές απαλλαγές ή ελαφρύνσεις έχει και δημοσιονομική αλλά και ταμειακή εξήγηση. Με δεδομένο ότι η πανδημία αναμένεται να κορυφωθεί το επόμενο δίμηνο -ήδη «χτυπήθηκε» η Αττική στην οποία παράγεται το 50% του ΑΕΠ της χώρας και δημιουργείται το 45% του συνολικού τζίρου λιανικής ανά την επικράτεια-, το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να μοιράσει το βάρος από τα μέτρα στήριξης ανάμεσα στο σκέλος των δαπανών και στο σκέλος των εσόδων.
Κρίσιμες μεταβλητές για τον προϋπολογισμό
Προς το παρόν, το βάρος έχει πέσει στο σκέλος των δαπανών με πολιορκητικό κριό την επιστρεπτέα προκαταβολή αλλά και τις αναστολές των συμβάσεων εργασίας οι οποίες επίσης συνεχίζονται και για τον Φεβρουάριο. Το ζητούμενο πλέον είναι να μετατοπιστεί και ένα μέρος από το δημοσιονομικό βάρος των μέτρων στήριξης στο σκέλος των εσόδων. Με δεδομένη πλέον την ένταξη της Αττικής στις «κόκκινες» περιοχές, το ενδεχόμενο να έχουμε ανατροπή στην εκτέλεση του προϋπολογισμού είναι ανοικτό. Η ανατροπή θα αποτυπωθεί καταρχήν στον προϋπολογισμό των μέτρων στήριξης -τα 7,5 δισ. ευρώ είναι πλέον πιθανό να μην αποδειχτούν αρκετά- στο δημοσιονομικό έλλειμμα και ενδεχομένως στο χρέος, κάτι βέβαια που θα εξαρτηθεί από το αν τα πιθανά νέα ελλείμματα θα χρηματοδοτηθούν από το αποθεματικό του προϋπολογισμού ή όχι. Δύο είναι οι εξαιρετικά κρίσιμες μεταβλητές από τις οποίες θα εξαρτηθεί το αν θα υπάρξει οριστικά και αμετάκλητα σημαντική επίπτωση στον φετινό προϋπολογισμό:
1. Το αν θα διαρκέσει επί μακρόν το ιδιότυπο lockdown στην Αττική. Με το click away και το click inside, οι δημοσιονομικές απώλειες εκτιμώνται σε περίπου 80-100 εκατ. ευρώ ανά εβδομάδα. Αν πάμε σε ακόμη πιο σκληρά μέτρα, ο λογαριασμός θα γίνει πιο βαρύς.
2. Το αν οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις των εμβολίων θα έχουν αντίκτυπο και στη φετινή τουριστική σεζόν. Ο προϋπολογισμός έχει στηριχτεί με παραδοχή ότι ο τουρισμός θα αποφέρει φέτος περίπου το 50%-60% των εσόδων που απέφερε το 2019. Οτιδήποτε λιγότερο θα έχει αντίκτυπο σε δημοσιονομικό επίπεδο.
Η προσπάθεια στην αγορά ακινήτων
Η δεύτερη φάση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας στοχεύει στην ανάπτυξη ενός πληροφοριακού συστήματος που θα ακολουθεί τις τάσεις στην αγορά ακινήτων, στον εκσυγχρονισμό του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας ενός ακινήτου και στην αντικατάσταση του όρου της αντικειμενικής αξίας με την εμπορική. Η ελληνική αγορά ακινήτων αναμένεται να ωφεληθεί σημαντικά στην προσπάθειά της να ενταχθεί στις ώριμες αγορές και στην προσέλκυση επενδύσεων, ενώ έτσι θα δημιουργηθεί επιπλέον δημοσιονομικός χώρος για την περαιτέρω μείωσης της φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας.
Τα νέα μέτρα στήριξης που δρομολογούνται
Πριν καν ολοκληρωθεί η διαδικασία καταβολής των οικονομικών ενισχύσεων στο πλαίσιο της 5ης φάσης της επιστρεπτέας προκαταβολής η πίεση στην κυβέρνηση για πρόσθετα μέτρα στήριξης εντείνεται, ειδικά από τον κλάδο της εστίασης, ο οποίος μπαίνει στον 4ο διαδοχικό μήνα κατά τον οποίο τα ρολά θα παραμείνουν κατεβασμένα. Ήδη δρομολογείται από την κυβέρνηση:
1. Το πρόγραμμα αποζημίωσης των επιχειρήσεων για τις πάγιες δαπάνες. Η νομοθετική ρύθμιση ψηφίζεται μέσα στην εβδομάδα και θα ακολουθήσει η σχετική έκδοση της υπουργικής απόφασης που θα καθορίσει και τις τελικές λεπτομέρειες. Στην υπουργική απόφαση θα φανεί αν η κυβέρνηση θα ασκήσει το δικαίωμα που της δόθηκε πλέον μετά τις νέες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να ανεβάσει το ποσό της επιδότησης ακόμη και στα 10 εκατ. ευρώ από 3 εκατ. ευρώ που ήταν το προηγούμενο όριο. Η αποζημίωση θα αφορά ενοίκια, μισθούς και λογαριασμούς ΔΕΚΟ, ενώ το ποσοστό της ενίσχυσης θα ανέρχεται ακόμη και στο 70%-90% επί των δαπανών που δεν έχουν καλυφθεί από άλλα μέτρα. Όπως προαναφέρθηκε, η αποζημίωση εξετάζεται να δίνεται όχι μόνο υπό μορφή απευθείας οικονομικής ενίσχυσης αλλά και υπό μορφή έκπτωσης φόρου.
2. Η 6η φάση της επιστρεπτέας προκαταβολής. Ο 6ος γύρος θα καλύψει τις απώλειες εσόδων των επιχειρήσεων για το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου, απώλειες οι οποίες θα είναι μεγάλες, δεδομένων και των νέων περιοριστικών μέτρων στην Αττική. Αναμένεται ότι θα υπάρξει ειδική μέριμνα ώστε να ενισχυθούν κατά προτεραιότητα οι επιχειρήσεις της εστίασης, λόγω παρατεταμένης απαγόρευσης της λειτουργίας τους.
3. Η δημιουργία νέου προγράμματος στήριξης των επιχειρήσεων εστίασης μέσω του ΕΣΠΑ. Σχετική δήλωση έγινε χθες από τον υπουργό Ανάπτυξης.
4. Η παράταση του μέτρου της αναστολής των συμβάσεων εργασίας και για τον Φεβρουάριο για το σύνολο των επιχειρήσεων. Με δεδομένο ότι στο λιανεμπόριο δεν θα επιτραπεί η πλήρης λειτουργία αλλά θα επανέλθουμε στο click away και το click inside, ο αριθμός των εργαζομένων σε αναστολή αναμένεται να είναι αυξημένος τον Φεβρουάριο συγκριτικά με τον Ιανουάριο καθώς οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις (χωρίς τα σούπερ μάρκετ) απασχολούν πάνω από 140.000 ανθρώπους. Μάλιστα, για τις αναστολές των συμβάσεων εργασίας, οι εργοδότες καλούνται να γνωστοποιήσουν ποιοι θα εργαστούν κανονικά και ποιοι θα εισπράξουν μόνο την κρατική ενίσχυση των 534 ευρώ μέχρι και τις 5 Φεβρουαρίου.
