Το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) ανέφερε αύξηση της απασχόλησης στο λιανεμπόριο τροφίμων κατά 2,7% το 2023. Αυτή η θετική εξέλιξη αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες, όπως οι εξαγορές και συγχωνεύσεις στον κλάδο, η ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων, και η απελευθέρωση συγκεκριμένων καναλιών πώλησης.
Οι εξαγορές και συγχωνεύσεις μεγάλων εταιρειών οδήγησαν σε προσλήψεις προσωπικού που δεν θα ήταν εφικτές σε μικρότερες εταιρείες. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις κατάφεραν να διατηρήσουν και να επεκτείνουν τα καταστήματα τους, ακόμη και όταν μικρότερες επιχειρήσεις αποχώρησαν από την αγορά.
Η ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο. Νέες μορφές επιχειρήσεων, όπως τα ηλεκτρονικά σουπερμάρκετ και εξειδικευμένα καταστήματα (delicatessen), έχουν δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Τα παραδοσιακά καταστήματα με τουριστικό χαρακτήρα και καταστήματα που πωλούν ελληνικά προϊόντα έχουν συμβάλει επίσης στην αύξηση της απασχόλησης.
Η απελευθέρωση των καναλιών πώλησης συγκεκριμένων προϊοντικών ομάδων, όπως το βρεφικό γάλα, τα προϊόντα καπνού, οι βιταμίνες και τα συμπληρώματα διατροφής, έχει οδηγήσει σε αυξημένες ανάγκες για προσωπικό στις επιχειρήσεις του κλάδου. Αυτή η απελευθέρωση έχει δημιουργήσει νέα κανάλια πώλησης και ευκαιρίες για ανάπτυξη.
Από το 2010 έως το 2023, το λιανεμπόριο τροφίμων στην Ελλάδα έχει παρουσιάσει σταθερή αύξηση της απασχόλησης, σε αντίθεση με άλλους κλάδους που έχουν σημειώσει μείωση. Το 2016, η άμεση απασχόληση στο λιανεμπόριο τροφίμων έφτασε τους 200.000 εργαζόμενους, σημειώνοντας αύξηση κατά 7,4% σε μια περίοδο που το συνολικό λιανικό εμπόριο και η ελληνική οικονομία γενικότερα παρουσίαζαν πτώση,
Αυτή η θετική τάση συνεχίστηκε και το 2023, με την απασχόληση στον κλάδο να φτάνει σχεδόν το 30% του συνολικού λιανικού και χονδρικού εμπορίου. Οι νέες επενδύσεις και η οργάνωση των ανεπτυγμένων δικτύων λιανεμπορίου τροφίμων έπαιξαν καθοριστικό ρόλο σε αυτή την αύξηση, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ελληνικής αγοράς εργασίας και προσφέροντας νέες θέσεις εργασίας σε χιλιάδες άτομα.
Πού οφείλεται η αύξηση
Η αύξηση αυτή της απασχόλησης στο λιανεμπόριο τροφίμων είναι αποτέλεσμα αρκετών παραγόντων:
– Η ανάπτυξη του δικτύου καταστημάτων πώλησης, κυρίως των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ με νέα καταστήματα, αλλά και μικρότερων εξειδικευμένων καταστημάτων.
– Η διατήρηση υψηλού επιπέδου εξυπηρέτησης με προσωπική εξυπηρέτηση του καταναλωτή, στα σερβιριζόμενα τμήματα, αλλά και στα ταμεία, τομείς εντάσεως εργασίας.
– Επίδραση του τουρισμού και των εναλλακτικών μοντέλων τουρισμού, που έχουν οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης για εργαζομένους συνολικά και ειδικά σε τουριστικές περιοχές.
– Η αξιοποίηση νέων καναλιών πώλησης όπως π.χ. τα ηλεκτρονικά σουπερμάρκετ, οι τηλεφωνικές παραγγελίες, δημιούργησαν την ανάγκη για επιπλέον προσωπικό για τη διαχείριση, εκτέλεση και παράδοση των παραγγελιών.
– Οι παραπάνω εξελίξεις προκαλούν αλυσίδα προσλήψεων καθώς απαιτούν νέες επιπλέον επενδύσεις στην οργάνωση, εφοδιαστική αλυσίδα, μηχανογράφηση και συντήρηση του δικτύου, προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγικότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες με τη σειρά τους οδηγούν σε νέες προσλήψεις.
Ποιοτικά στοιχεία
Σε σχέση με τα ποιοτικά στοιχεία της απασχόλησης στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, επισημαίνεται ότι οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ προσφέρουν εργασία σε ομάδες του πληθυσμού που πλήττονται περισσότερο από την ανεργία και αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες στην εύρεση εργασίας, όπως οι νέοι, οι ανειδίκευτοι εργάτες και οι γυναίκες.
Επίσης, πρέπει να σημειωθεί η συμβολή του κλάδου στην αντιμετώπιση της ανεργίας στην επαρχία, εφόσον τα δίκτυα πωλήσεων των αλυσίδων δεν περιορίζονται στα αστικά κέντρα ή τις βιομηχανικές περιοχές της χώρας, αλλά καλύπτουν όλη την επικράτεια. Στο προσωπικό των αλυσίδων σούπερ μάρκετ υπερτερούν οι γυναίκες σε ποσοστά 65%-70%, ενώ περισσότερο από τα 2/3 των καταστημάτων των αλυσίδων δραστηριοποιούνται εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας.
Μισθολογικό κόστος
Σε σχέση με το μισθολογικό κόστος στο λιανεμπόριο, αυτό καταγράφεται αυξημένο σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη μισθών λιανεμπορίου1 της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Συγκεκριμένα καταγράφεται αύξηση 24% του μισθολογικού κόστους την τελευταία 4ετία και 9% το 2023.
Οι αυξήσεις αυτές είναι αποτελέσματα πολλών παραγόντων, όπως οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού, οι αυξήσεις των επιχειρήσεων προς τους εργαζομένους για αντιστάθμισμα των πληθωριστικών πιέσεων, καθώς και οι αυξημένες αποδοχές για προσέλκυση εργαζομένων – ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές – με τον κλάδο να αναζητά συνεχώς νέους απασχολούμενους, σε ανταγωνισμό με άλλους κλάδους, όπως ο τουρισμός.
Αυτό σημαίνει ότι το λιανεμπόριο τροφίμων στην Ελλάδα την τελευταία 4ετία έχει 7% περισσότερους εργαζόμενους, οι οποίοι αμείβονται κατά μέσο όρο 24% περισσότερο.
Συνολικά, το λιανεμπόριο τροφίμων αναδεικνύεται ως ένας δυναμικός κλάδος που όχι μόνο κατάφερε να αντέξει την οικονομική ύφεση αλλά και να αυξήσει την απασχόληση, προσφέροντας σημαντικές ευκαιρίες εργασίας στην ελληνική οικονομία.
