Για περίπου 10 χρόνια στα επιχειρησιακά σχέδια και τα ετήσια προγράμματα ανάπτυξης του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου ήταν η κατασκευή του αγωγού υψηλής πίεσης Κομοτηνής – Θεσπρωτίας.
Το έργο αποσκοπούσε στη διασύνδεση με την Ιταλία και τη μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Επρόκειτο αρχικώς για το σχέδιο South Stream της Gazprom που θα προμήθευε από εναλλακτική οδό με αέριο τα βαλκανικά κράτη και την Ε.Ε.
Αργότερα το συγκεκριμένο project προοριζόταν για τη διασύνδεση του, ως δεύτερος κλάδος, με το δίκτυο του Turkish Stream που προωθεί ο Πούτιν πάλι για την παράκαμψη της Ουκρανίας και της προμήθειας των βαλκανικών κρατών και της κεντρικής Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο. Σημειώνεται πως ο πρώτος κλάδος του Turkish Stream κατευθύνεται και τροφοδοτεί την Τουρκία και είναι ήδη σε λειτουργία.
Η οριστική επιλογή των Ρώσων, όμως, να χαράξουν το δεύτερο κλάδο του Turkish Stream μέσω της Βουλγαρίας, οδήγησε σε ματαίωση των σχεδίων για αγωγό επί ελληνικού εδάφους. Έτσι ο ΔΕΣΦΑ αποφάσισε να απεντάξει τον αγωγό Κομοτηνής – Θεσπρωτίας ύψους 1,8 δις. ευρώ από το δεκαετές 2021-2030 καθώς, όπως εξηγεί, «το έργο παρέμεινε για περίπου 10 χρόνια στα Προγράμματα Ανάπτυξης χωρίς να προχωρήσει σε κατασκευή, ενώ δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι συνθήκες για αυτή θα καλυφθούν στο άμεσο μέλλον».
Εάν ξαναεμφανιστεί ενδιαφέρον για το έργο, ο ΔΕΣΦΑ θα το αξιολογήσει σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό και Ελληνικό ρυθμιστικό πλαίσιο και θα προχωρήσει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες, αναφέρει ο Διαχειριστής.
Στα 545,5 εκ. ευρώ τα έργα του 10ετούς
Ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων που προτείνονται για την περίοδο 2021-2030 ανέρχεται στα 545,5 εκ. ευρώ. Ανάμεσα σε αυτά διακρίνονται οι επεκτάσεις του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου σε Δυτική Μακεδονία και Πάτρα, με εργασίες συνολικού προϋπολογισμού 195 εκ. ευρώ.
Στο 10ετές επίσης περιλαμβάνονται και οι μικροί διασυνδετήριοι αγωγοί για την προμήθεια φυσικού αερίου στις νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της ΤΕΡΝΑ στην Κομοτηνή και της Elpedison στη Θεσσαλονίκη.
Κατά τ΄ άλλα και σε αυτό το δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης βρίσκονται τα έργα:
-Σταθμός συμπίεσης στην Αμπελιά (65 εκατ. Ευρώ)
-Αναβάθμιση του σταθμού συμπίεσης στη Νέα Μεσήμβρια (15 εκατ. Ευρώ)
-Booster Compressor Station (30 εκ. ευρώ) για τη διασύνδεση του ΕΣΦΑ με τον TAP στην Κομοτηνή
-Σταθμός συμπίεσης στους Κήπους και τον ρυθμιστικός σταθμός στην Κομοτηνή (15 εκατ. Ευρώ)
-Διασύνδεση με το FSRU Αλεξανδρούπολης (10 εκ. ευρώ)
-Έργα εγκατάστασης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) μικρής κλίμακας (Small Scale LNG) (40,5 εκατ. Ευρώ)
-Διασύνδεση Ελλάδας – Β. Μακεδονίας (Αγωγός Νέας Μεσημβρίας – Εύζωνες / Γευγελή και Μετρητικός σταθμός) (48 εκατ. Ευρώ
-Έργα Ανάπτυξης για την προμήθεια φυσικού αερίου σε νέες περιοχές (22,04 εκατ. Ευρώ)
Έντονη αντίδραση από την τοπική αυτοδιοίκηση
Η αρνητική αυτή εξέλιξη για την Ήπειρο προκάλεσε την έντονη αντίδραση την τοπικής αυτοδιοίκησης με τον Δήμο Ιωαννιτών να εκφράζει τη διαμαρτυρία του για την απένταξη του αγωγού φυσικού αερίου Κομοτηνής- Θεσπρωτίας από Σχέδιο Προγράμματος Ανάπτυξης για το διάστημα από το 2021 μέχρι το 2030 του ΔΕΣΦΑ αλλά και για το γεγονός πως στο πρόγραμμα έργων της δεκαετίας δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για την τροφοδοσία της Ηπείρου με φυσικό αέριο.
«Δεν είναι ώρα για επιμερισμό ευθυνών αφού μεγάλες και σημαντικές ευκαιρίες χάθηκαν τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Είναι ώρα για συστράτευση δυνάμεων και κοινή διεκδίκηση.
Το σχέδιο του ΔΕΣΦΑ είναι σε δημόσια διαβούλευση για το επόμενο σύντομο διάστημα. Ο Δήμος Ιωαννιτών αναλαμβάνει πρωτοβουλία να συνεργαστεί άμεσα με όλους τους δήμους της Ηπείρου, την Περιφέρεια, τους θεσμοθετημένους φορείς και το Πανεπιστήμιο και να καταθέσει πλήρη και τεκμηριωμένη πρόταση.
Πέραν αυτού, θεωρεί ότι πρόκειται και για πολιτικό ζήτημα. Καλεί την κυβέρνηση και τα αρμόδια υπουργεία να παρέμβουν άμεσα και να δρομολογήσουν την πλέον κατάλληλη και άμεσα υλοποιήσιμη λύση ώστε το φυσικό αέριο να φτάσει και στην Ήπειρο», αναφέρεται στην ανακοίνωση του Δήμου.
Από την άλλη πλευρά, η απένταξη του αγωγού αποτέλεσε ευκαιρία για τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης να ασκήσουν κριτική.
«Στη διάρκεια της θητείας μας, ο Δήμος Ιωαννιτών ήταν ο μόνος πολιτικός φορέας που με στοχευμένες ενέργειες προσπάθησε να αναδείξει το μέγεθος της διεκδίκησης.
Πιο συγκεκριμένα ως Δημοτική Αρχή συμμετείχαμε με ολοκληρωμένη πρόταση στη διαβούλευση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) σχετικά με το Πρόγραμμα Ανάπτυξης Δικτύου Διανομής της Δημόσιας Επιχείρησης Δικτύων Διανομής Αερίου Α.Ε. για την περίοδο 2018-2022, ενώ δε διστάσαμε να συγκρουστούμε με τη Διοίκηση της ΡΑΕ στην ημερίδα που πραγματοποίησε στο πλαίσιο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, όπου παρουσιάστηκε το επενδυτικό πλάνο για την ανάπτυξη των δικτύων φυσικού αερίου στην χώρα μας, το οποίο παρέπεμπε την έλευση φυσικού αερίου στην Ήπειρο στον πολύ μακρινό ορίζοντα.
Σε κάθε περίπτωση πάντως η παράταξή μας, «Ενότητα Πολιτών Νέα Γιάννενα», είναι παρούσα με όλες τις δυνάμεις της σε οποιαδήποτε συλλογική πρωτοβουλία, προκειμένου να διεκδικήσουμε την ανατροπή του σχεδιασμού της ΔΕΣΦΑ, για το καλό του τόπου», σημειώνεται σε ανακοίνωση της παράταξης «Ενότητα Πολιτών».
Θέση πήρε και η περιφερειακή παράταξη «Ορίζοντες Ηπείρου» στρέφοντας τα πυρά της κατά της Περιφερειακής Αρχής: «Η Ήπειρος είναι η μόνη περιοχή που απουσιάζει από τις 71 σελίδες του Σχεδίου Προγράμματος Ανάπτυξης ΕΣΦΑ (Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου) 2021-2030, το οποίο εκτέθηκε σε δημόσια διαβούλευση την Τετάρτη.
Ή σωστότερα, ή ακόμη πιο τραγικά, οι υποδομές του φυσικού αερίου για την Ήπειρο είναι οι μόνες που περιλαμβάνονται στα έργα που απεντάσσονται από το Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021-2030!
Η Περιφερειακή Αρχή δεν είχε ποτέ στις προτεραιότητές της το φθηνό καύσιμο, για τα νοικοκυριά της και για τις παραγωγικές μονάδες της που χρειάζονται φθηνή ενέργεια για να μπορούν να είναι ανταγωνιστικές.
Η διοίκηση της Περιφέρειας Ηπείρου οφείλει σήμερα να απολογηθεί γιατί η Ήπειρος θα είναι για τα επόμενα χρόνια το «Γαλατικό χωριό» σε μια «αυτοκρατορία» που θα χρησιμοποιηθεί σε κάθε σημείο της το φθηνό καύσιμο», σημειώνεται μεταξύ άλλων σε ανακοίνωση.