Πόσες μνήμες μπορεί να ξυπνήσει ένα ύφασμα; Πόσες στιγμές μπορεί να επαναφέρει και πόσα ταξίδια μπορεί να κάνει το μυαλό…
Τα υφάσματα, λένε την ιστορία τους, λένε την αλήθεια τους, σε μια έκθεση που καθηλώνει τον επισκέπτη τόσο εξαιτίας της επιβλητικότητας του χώρου όσο και του ίδιου του θέματος που ζωντανεύει μέσα από πολλές και διαφορετικές διαστάσεις.
Η έκθεση με τίτλο «Ιστορίες από ύφασμα: ReMembering» της εικαστικού Adi Liraz και των φοιτητών του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, είναι μια μοναδική ευκαιρία να συναντήσετε την ιστορία .
Την εποπτεία και το συντονισμό του πρότζεκτ έχει η κα. Εσθήρ Σολομών, Επίκουρη Καθηγήτρια Μουσειολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Η έκθεση φιλοξενείται στο Μέκειο, έναν χώρο ιδανικό για να στεγάσει όλες τις ενότητες του εικαστικού πρότζεκτ.
Όπως ανέφερε η κα. Σολομών, λίγες ώρες πριν τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης, το εικαστικό πρότζεκτ «Ιστορίες από ύφασμα: ReMembering» επιχειρεί να απαντήσει στα ερωτήματα αυτά μέσα από μία σειρά δράσεων (έκθεση, performances, εκπαιδευτικά προγράμματα, ανοιχτά εργαστήρια).
«Με αφετηρία το προσωπικό, οικογενειακό και τοπικό παρελθόν αλλά και το υλικό τους αποτύπωμα σε ρούχα, εργόχειρα και χειροποίητα υφάσματα κάθε λογής, το πρότζεκτ, το οποίο φιλοξενείται στο Μέκειο Οικοτροφείο Ιωαννίνων έως τις 14 Ιουνίου, στρέφει το ενδιαφέρον στους αφανείς της Ιστορίας και το έργο τους, σε ομάδες και πρόσωπα που μέχρι πρότινος δεν είχαν “φωνή” και εκπροσώπηση στη δημόσια σφαίρα, τις γυναίκες. Αναδεικνύει την πόλη των Ιωαννίνων, ως τόπο σύγκλισης διαφορετικών εθνοτικών, κοινωνικών και ευρύτερα πολιτισμικών αφηγήσεων, ενώ ταυτόχρονα προτείνει ένα νέο τρόπο επιμελητικής πρακτικής στον χώρο των εικαστικών εκθέσεων» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η κα. Σολομών.
Οι ραπτομηχανές λένε την ιστορία τους …
Αφετηρία της έκθεσης και ειδικά του εικαστικού έργου της Adi Liraz, αποτελούν οι ραπτομηχανές των γυναικών της εβραϊκής (ρωμανιώτικης) κοινότητας των Ιωαννίνων, που διώχθηκαν και εκτελέστηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι ραπτομηχανές τους (δύο εκ των οποίων συντηρήθηκαν για τις ανάγκες της έκθεσης) ήταν αφημένες για δεκαετίες στη Συναγωγή του Κάστρου, Kahal Kadosh Yashan. 75 χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ραπτομηχανές αλλά και άλλα μοτίβα, εικόνες και σύμβολα που αναφέρονται στην εβραιογιαννιώτικη κουλτούρα και απαντώνται ευρύτερα στην Ήπειρο της οθωμανικής και σύγχρονης περιόδου αποτελούν πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης και κοινωνικής γνώσης αλλά και αφορμή πολιτικού σχολιασμού όσον φορά τις δυνατότητες συνύπαρξης διαφορετικών πολιτισμικών κοινοτήτων.
Στο ίδιο κλίμα της δυναμικής και αδιάρρηκτης σχέσης μνήμης-ταυτότητας που ολοένα και περισσότερο απασχολεί τις σύγχρονες εικαστικές εκθέσεις, κινούνται και τα υπόλοιπα έργα που παρουσιάζονται στο Μέκειο, χώρο που φέρει ακόμα ζωντανές τις ιστορίες αφανών και, εν πολλοίς, άγνωστων γυναικών που για χρόνια εκπαιδεύονταν στις τέχνες του υφάσματος. Έργα, φωνές, γνώσεις και πρακτικές συναντούν σύγχρονα κοινωνικά προτάγματα, μέσα από την εθνογραφική ματιά της Liraz και των μεταπτυχιακών φοιτητών που συμμετέχουν και επιμελούνται την έκθεση. Προσωπικά αντικείμενα, είδη ραπτικής, ακόμα και τα μέσα παραγωγής και δημιουργίας υφασμάτων (ραπτομηχανές, αργαλειοί κ.λπ.), συνομιλούν με τις παραστατικές τέχνες (performance), τη video art, την ποίηση, τα ηχητικά περιβάλλοντα ακόμα και με μυρωδιές, που με ποικίλους τρόπους εμπλέκονται στις σύγχρονες πολιτικές της μνήμης.
Η έκθεση Ιστορίες από ύφασμα: ReMembering εφαρμόζει μια πρωτότυπη επιμελητική πρακτική, η οποία στηρίζεται σε συλλογικές διαδικασίες. Η ενεργή συμμετοχή όλων στην έκθεση προβάλλει ένα διαφορετικό μοντέλο επιμέλειας, που προάγει τη συν-δημιουργία, τη συνύπαρξη, την πολυφωνία και τον σεβασμό προς τη διαφορετικότητα, στο πλαίσιο του σχεδιασμού εκθεσιακών πολυαισθητηριακών εμπειριών. Ο χώρος και τα αντικείμενα του οικοτροφείου γίνονται πεδίο δημιουργικής άσκησης για την εικαστικό και τους φοιτητές, οι οποίοι οργανώνουν την έκθεση σε διαρκή αλληλεπίδραση με τις γυναίκες του Μέκειου, τεκμηριώνουν κάθε βήμα της εργασίας τους και αξιοποιούν την εμπειρία τους αυτή ως αφηγηματικό εργαλείο σε μια προσπάθεια ουσιαστικής επικοινωνίας με το κοινό της πόλης των Ιωαννίνων και το παρελθόν της.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 14 Ιουνίου.
Τέλος εκ μέρους του Μέκειου Ιδρύματος η κα. Λιάπη κάλεσε τους πολίτες να επισκεφθούν την έκθεση και να περιηγηθούν στους υπέροχους χώρους του κτηρίου.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΕΛΕΝΑ ΣΤΑΜΟΥ
