Και επίσημα θα ανοίξει τις πόρτες του το Πολυδύναμο Κέντρο Αντιμετώπισης Αλκοολικών και Χρηστών Ναρκωτικών καθώς τα εγκαίνιά του θα γίνουν Παρασκευή 1 Νοεμβρίου στις 12 το μεσημέρι στην αίθουσα εκδηλώσεων του Νοσοκομείου Χατζηκώστα.
Με αφορμή την επικείμενη έναρξη λειτουργίας του Κέντρου και επίσημα, θεωρείται σκόπιμο να αναφερθούν κάποια στοιχεία: Η μεγαλύτερη έλλειψη στο δίκτυο υφιστάμενων υπηρεσιών για την αντιμετώπιση της εξάρτησης εντοπίζεται στην περιορισμένη διαθεσιμότητα θέσεων αποτοξίνωσης βραχείας νοσηλείας. Η έλλειψη θέσεων αποτοξίνωσης από οπιούχα και αλκοόλ αποτελεί βασικό ανασταλτικό παράγοντα για την πλήρη απεξάρτηση των εξαρτημένων και την επανένταξη τους στην κοινωνία.
Τη συγκεκριμένη ανάγκη έρχεται να καλύψει η λειτουργία της Μονάδας Σωματικής Αποτοξίνωσης στα Ιωάννινα ήτοι το Πολυδύναμο Κέντρο Αντιμετώπισης Αλκοολικών και της Κρίσης των Χρηστών Ναρκωτικών. Η μονάδα αποτελεί αποκεντρωμένη οργανική μονάδα του Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα» και θα λειτουργήσει με την πρωτοποριακή σύμπραξη του Γ.Ν. Ιωαννίνων «Γ. Χατζηκώστα», του ΚΕΘΕΑ και του ΟΚΑΝΑ. Αναμένεται να εξυπηρετήσει ωφελούμενους όχι μόνο από την περιφέρεια της Ηπείρου αλλά από ολόκληρη την Ελλάδα.
Βασικοί στόχοι
Βασικοί στόχοι αυτής της Μονάδας Σωματικής Αποτοξίνωσης (ΜΣΑ) είναι η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του συνδρόμου στέρησης σε χρήστες οπιοειδω ν και αλκοόλ, η ψυχοκοινωνική υποστήριξη και κινητοποίηση, η προετοιμασία και παραπομπή σε κατάλληλο πρόγραμμα απεξάρτησης.
Η συγκεκριμένη δομή θα περιέχει μονάδα κλειστής αποτοξίνωσης μέσω 2 ξεχωριστών τομέων: Νοσηλείας Αλκοολικών και Νοσηλείας Χρηστών Ναρκωτικών, στόχος των οποίων είναι η αντιμετώπιση του Στερητικού Συνδρόμου και άλλων Παθολογικών Καταστάσεων. Πιο συγκεκριμένα, στη Μονάδα Σωματικής Αποτοξίνωσης αναπτύσσονται πλήθος θεραπευτικών προγραμμάτων απεξάρτησης από το αλκοόλ και τις «νόμιμες» εξαρτήσεις παρέχοντας ένα ολοκληρωμένο θεραπευτικό κύκλο τουλάχιστον σε 200 ωφελούμενους, πιθανόν άπορους και οικονομικά αδύναμους πολίτες που βρίσκονται αντιμέτωποι με το πρόβλημα της τοξικοεξάρτησης.
Οι ωφελούμενοι των υπηρεσιών/προγραμμάτων πρόληψης και αντιμετώπισης των εξαρτήσεων είναι άτομα που κάνουν χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών ή παρουσιάζουν άλλου τύπου εξαρτητικές συμπεριφορές, άτομα του στενού τους περιβάλλοντος, ευπαθείς κοινωνικές ομάδες που ενδέχεται να αναπτύξουν αντικοινωνικού τύπου συμπεριφορές (χρήση ουσιών, παραβατικότητα) και το σύνολο του πληθυσμού για τα προγράμματα υπηρεσιών πρόληψης.
Το Κέντρο στοχεύει στην εξυπηρέτηση του γενικού πληθυσμού από όλη την Ελληνική Επικράτεια, καθώς αποτελεί μοναδικό Κέντρο Detox μαζί με το αντίστοιχο πρόγραμμα ΙΑΝΟΣ του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ). Το Κέντρο στηριζόμενο σε ένα ολιστικό μοντέλο ψυχοσωματικής απεξάρτησης, θα απευθύνεται σε χρήστες οπιοειδών και αλκοόλ που βρίσκονται αντιμέτωποι με τα συμπτώματα του συνδρόμου στέρησης και αναζητούν ένα τρόπο απεξάρτησης. Ευάλωτες κατηγορίες πολιτών που αναζητούν ψυχοκοινωνική υποστήριξη και κινητοποίηση ενώ παράλληλα είναι πρόθυμοι να παραπεμφθούν μετά από κατάλληλη προετοιμασία σε προγράμματα απεξάρτησης και θεραπείας σε όλη την επικράτεια.
Με την ολοκλήρωση της ενδονοσοκομειακής νοσηλείας, οι ασθενείς είναι σε θέση, απαλλαγμένοι από τα στερητικά συμπτώματα, να λάβουν εξιτήριο και να συνεχίσουν παρακολούθηση ως εξωτερικοί ασθενείς σε τακτική βάση, με ραντεβού, για ένα χρόνο περίπου. Στη φάση αυτή, θα λαμβάνουν αγωγή για τη διατήρηση της αποχής από το αλκοόλ, θα αντιμετωπίζονται δευτερογενή προβλήματα ψυχικής υγείας που σχετίζονται με το αλκοόλ και συμβάλλουν στην υποτροπή (άγχος, κατάθλιψη) και θα υποστηρίζονται ψυχοθεραπευτικά, ατομικά ή ομαδικά.
Η ΜΣΑ αποτελείται από τρία τμήματα:
1. Την λειτουργία του Συμβουλευτικού Κέντρου (ΣΚ), αποτελώντας τη μοναδική ‘πύλη’ εισόδου,
2. Την Μονάδα Σωματικής Αποτοξίνωσης από το Αλκοόλ (ΜΜΑ), ενσωματώνοντας το Ειδικό Ιατρείο Αλκοολισμού και την Ενδοσοκομειακή Μονάδα Νοσηλείας και
3. Την Μονάδα Σωματικής Αποτοξίνωσης Ναρκωτικών (ΜΑΝ) που ενσωματώνει το Ειδικό Ιατρείο Ουσιοεξαρτημένων και το Τμήμα Ενδοσοκομειακής Νοσηλείας Ουσιοεξαρτημένων.
Οι λειτουργίες των Τμημάτων
Στο Συμβουλευτικό Κέντρο θα έχουν τη δυνατότητα να απευθύνονται χρήστες ή αλκοολικοί είτε μετά από παραπομπή από άλλο θεραπευτικό πρόγραμμα ή από άλλο φορέα υγείας (εξωτερικά ιατρεία, ψυχιατρικές υπηρεσίες, οικογενειακοί ιατροί, ΤΟΜΥ, ΕΟΠΥΥ, κλπ), είτε αυτοβούλως προσερχόμενοι.
Εκεί θα γίνεται η υποδοχή των εξαρτημένων, η αξιολόγηση του αιτήματός τους και η ενημέρωση για το πρόγραμμα σωματικής απεξάρτησης. Επίσης, το ΣΚ θα παρέχει υπηρεσίες πληροφόρησης, ενημέρωσης, συμβουλευτικής, και υποστήριξης σε εξαρτημένα άτομα, από ναρκωτικά και αλκοόλ, καθώς και σε μέλη των οικογενειών τους. Στόχος του Συμβουλευτικού Σταθμού θα είναι η εξατομικευμένη προσέγγιση του εξαρτημένου ατόμου, «η γόνιμη διαπραγμάτευση» μιας ολοκληρωμένης θεραπευτικής πρότασης και η ένταξή του στις θεραπευτικές διαδικασίες.
Εκεί θα γίνεται προσπάθεια ανάσυρσης του κινήτρου, της απόφασης προς την επιλογή δημιουργικής στάσης ζωής η οποία θα εμπεριέχει την αποχή από τις ψυχοδραστικές ουσίες. Θα γίνεται διαλογή των περιστατικών και θα παραπέμπονται είτε στην ΜΑΑ, είτε για ψυχιατρική αξιολόγηση, είτε στη ΜΑΝ είτε θα γίνεται παραπομπή του σε άλλο θεραπευτικό Πρόγραμμα. Οι ουσιοεξαρτημένοι θα ενημερώνονται για τα προγράμματα απεξάρτησης, εφόσον δεν κρίνεται αναγκαία ή σκόπιμη η φάση της σωματικής αποτοξίνωσης.
Όσο αφορά τη Μονάδα Σωματικής Αποτοξίνωσης από το Αλκοόλ, ακολουθεί μετά την αξιολόγηση και παραπομπή του ασθενή από το ΣΚ (απαραίτητη διαδικασία). Η παραπομπή γίνεται με τακτικό ραντεβού στο Ειδικό Ιατρείο Αλκοολισμού, όπου θα τίθεται διάγνωση και θα αποφασίζεται ο τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος. Οι διαγνώσεις που θα αντιμετωπίζονται θα αφορούν την εξάρτηση και την κατάχρηση από το αλκοόλ. Παρότι η πλειοψηφία των εξαρτημένων από αλκοόλ μπορεί να αποτοξινωθεί στην κοινότητα, για ένα ποσοστό ασθενών αυτό μπορεί να αποβεί επικίνδυνο εξαιτίας σοβαρών παθολογικών επιπλοκών που μπορεί να εμφανίσουν. Σε αυτή τη περίπτωση, είναι απαραίτητη η εισαγωγή στο νοσοκομείο και στο Τμήμα Ενδοσοκομειακής Νοσηλείας Αλκοολικών.
Με την ολοκλήρωση της ενδονοσοκομειακής νοσηλείας, διάρκειας 28 ημερών, οι ασθενείς θα είναι σε θέση, απαλλαγμένοι από τα στερητικά συμπτώματα, να λάβουν εξιτήριο και να συνεχίσουν παρακολούθηση (follow-up) ως εξωτερικοί ασθενείς στο Ειδικό Ιατρείο Αλκοολισμού, σε τακτική βάση, με ραντεβού, για ένα χρόνο περίπου. Στη φάση αυτή, θα λαμβάνουν αγωγή για τη διατήρηση της αποχής από το αλκοόλ, θα αντιμετωπίζονται δευτερογενή προβλήματα ψυχικής υγείας που σχετίζονται με το αλκοόλ και συμβάλλουν στην υποτροπή (άγχος, κατάθλιψη) και θα υποστηρίζονται ψυχοθεραπευτικά, ατομικά ή ομαδικά.
Η ίδια αυστηρή διαδικασία παραπομπής στο Ειδικό Ιατρείο Ουσιοεξαρτημενων θα ακολουθείται και στη περίπτωση της ΜΑΝ. Θα απευθύνεται σε εξαρτημένους χρήστες ναρκωτικών και θα γίνεται συνεκτίμηση της ψυχιατρικής και σωματικής συννοσηρότητας καθώς και η παράλληλη χρήση άλλων ουσιών ώστε να κριθεί η καταλληλότητα του χρήστη για εισαγωγή. Η πορεία των ωφελουμένων και λήψη των υπηρεσιών που λαμβάνουν θα παρακολουθείται μέσα από συγκεκριμένους δείκτες.
Ο Τομέας του Νοσοκομείου έχει ήδη συγκεντρώσει και καταγράψει άλλες υφιστάμενες παρόμοιες κοινωνικές δομές και προγράμματα που υλοποιούνται πανελλαδικά με τις οποίες θα αναπτύξει δίκτυο συνεργασίας. Σχετικά με τις προσλήψεις των νέων Στελεχών, αυτές έχουν πραγματοποιηθεί σύμφωνα με το ισχύον Νομοθετικό πλαίσιο που αφορά τόσο την πρόσληψη Επικουρικών Ειδικευμένων Ιατρών ΕΣΥ όσο και Λοιπού Επικουρικού Προσωπικού, πλην Ιατρών, για τις λοιπές ειδικότητες.
