Στην ακύρωση της προαναγγελθείσας δημοπρασίας από γκαλερί του Ντίσελντορφ της Γερμανίας, δύο κλεμμένων εικόνων από το Μακρίνο του ανατ. Ζαγορίου το 2007, οδήγησε η παρέμβαση του υπ. Πολιτισμού, και προσωπικά της υπουργού Λίνας Μενδώνη, αξιοποιώντας κάθε πρόσφορη διπλωματική οδό.
Η ανάρτηση στο διαδίκτυο, πριν από λίγες ημέρες, της διενέργειας από γερμανική γκαλερί, ανοιχτής δημοπρασίας για τις δύο εικόνες που είχαν κλαπεί το Νοέμβριο του 2007 από τη Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μακρίνο, κινητοποίησε άμεσα τα αντανακλαστικά της ελληνικής Πολιτείας.
Το υπ. Πολιτισμού απέστειλε κατ’ επείγον έγγραφο στις ελληνικές διπλωματικές και προξενικές αρχές στη Γερμανία, ενώ άμεση υπήρξε και η επικοινωνία με τη γερμανική γκαλερί, με την παρέμβαση και της Ιντερπόλ, όπου δηλώθηκε σαφώς, ότι οι δύο εικόνες ανήκουν στην Ελλάδα με περιγραφή της προέλευσής τους και της κλοπής τους.
Έτσι, η διαδικασία της δημοπρασίας δεν πραγματοποιήθηκε και ήδη κινείται η διαδικασία για τη διασφάλιση της παραμονής των εικόνων αυτών στη γκαλερί, μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία και να παραδοθούν αρμοδίως για να επιστραφούν στην Ελλάδα.
Στην κατοχή Ρώσων μεγιστάνων
Πληροφορίες επίσης αναφέρουν, πως και στην ίδια γκαλερί, αλλά και σε άλλες στη Γερμανία και την Ολλανδία εντοπίστηκαν πρόσφατα και άλλες κλεμμένες εικόνες από την περιοχή του Ζαγορίου, όπως από τον Ελαφότοπο και τα Κάτω Πεδινά, για τις οποίες έχει ξεκινήσει ήδη παράλληλη διαδικασία δέσμευσης και επαναπατρισμού τους.
Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, η έρευνα της Ιντερπόλ, σε συνεργασία με το Τμήμα Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας της ΕΛ.ΑΣ και τις υπηρεσίες του υπ. Πολιτισμού, αποκάλυψε και κάποια μονοπάτια της διαδρομής που έκαναν οι εικόνες από την Ήπειρο, φτάνοντας στα χέρια Ρώσων μεγιστάνων, οι οποίοι με τη σειρά τους, κάποιες από τις εικόνες τις δώρισαν στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία. Και για αυτές τις περιπτώσεις έχει κινηθεί παράλληλη διαδικασία επαναπατρισμού, με τη σαφή δήλωση της ιδιοκτησίας τους από το ελληνικό δημόσιο.
Η μεγάλη κλοπή στο Μακρίνο
Οι δύο εικόνες που επρόκειτο να βγουν σε δημοπρασία, όπως και άλλες προηγούμενες που επίσης εκτέθηκαν, αλλά τελικά επαναπατρίστηκαν στην Ελλάδα, είναι πολύ καλά συντηρημένες. Η πρώτη απεικονίζει τον Χριστό Παντοκράτορα και η δεύτερη την Παναγία την Πορταϊτισσα.
Η τιμή εκκίνησης ήταν 10 και 12.000 ευρώ αντίστοιχα.
Και οι δύο προέρχονται από την εκκλησία Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μακρίνο του ανατ. Ζαγορίου, που είχε μπει στο στόχαστρο του κυκλώματος αρχαιοκαπηλίας. Η μεγάλη κλοπή καταγράφηκε μεταξύ 10-12 Νοεμβρίου με συνολική λεία 37 εικόνες που αφαιρέθηκαν από το τέμπλο, το δεσποτικό και το προσκυνητάρι. Επίσης όμως οι δράστες είχαν αφαιρέσει και την δίφυλλη πόρτα της Ωραίας Πύλης, που ήταν στολισμένη με επίχρυσα φύλλα.
Οι δράστες φαίνεται ωστόσο πως είχαν επισκεφθεί και νωρίτερα την εκκλησία, και συγκεκριμένα τον Δεκέμβριο του 2006, όταν είχαν επίσης αφαιρέσει κάποιες φορητές εικόνες, για να επιστρέψουν αρκετούς μήνες μετά και να ολοκληρώσουν την καταστροφή.
Το σοκ ήταν τεράστιο για τη μικρή κοινωνία του Μακρίνου, όπως τότε είχε αποτυπώσει το ITV σε ρεπορτάζ στην εκκλησία στις 14 Νοεμβρίου του 2007, στο οποίο είχαν μιλήσει ο πρόεδρος της Κοινότητας, ο ιερέας του χωριού και ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου.
Ιστορικό μνημείο
Η Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μακρίνο έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό μνημείο.
Το καθολικό της μονής ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής με υπερυψωμένο νάρθηκα. Το κτίσμα καλύπτεται με ενιαία ξυλοστέγη με πλάκες. Το εσωτερικό του ναού είναι κατάγραφο. Σύγχρονα με την τοιχογράφηση του ναού είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο, ο άμβωνας και οι δεσποτικές εικόνες έργο του Καπεσοβίτη Ιωάννη.
Ο τοιχογραφικός διάκοσμος του ναού, όπως μαρτυρεί η κτητορική επιγραφή, χρονολογείται στα 1792 και είναι έργο των ζωγράφων Ιωάννη και Αναστασίου Αναγνώστη από το Καπέσοβο. Οι τοιχογραφίες αποτελούν ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της καλλιτεχνικής παραγωγής των Καπεσοβιτών ζωγράφων.
Η μονή σήμερα είναι μετόχι της Μονής Βουτσάς.
Ρεπορτάζ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
