Την πρωτοβουλία της διοργάνωσης είχαν η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ηπείρου και ο Αναγκαστικός Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Δ.Ε. Ηπείρου
Πραγματοποιήθηκε το πρωί της Παρασκευής, ημερίδα με τίτλο «Η επόμενη ημέρα στη Διαχείριση των απορριμμάτων: Ανακύκλωση. Προκλήσεις και Ευκαιρίες. Ο ρόλος των Δήμων».
Την πρωτοβουλία της διοργάνωσης είχαν η Περιφερειακή Ένωση Δήμων (Π.Ε.Δ.) Ηπείρου και ο Αναγκαστικός Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Δ.Ε. Ηπείρου (Α.Σ.Δ.Σ.Α. Δ.Ε. Π. Ηπείρου), που συνεργάστηκαν με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.), την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων (ΠΑΝΔΟΙΚΟ).
Στην ομιλία του ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ηπείρου, κ. Χρήστος Ντακαλέτσης τόνισε εισαγωγικά πως απαιτείται κεντρικός σχεδιασμός, με συντονισμό του ΦοΔΣΑ και κάθε είδους συνέργειες που μπορούν να προκύψουν, με στόχο τη μείωση του κόστους διαχείρισης των απορριμμάτων ανα γεωγραφικό διαμέρισμα. Σημαντικό ρόλο καλείται να παίξει εδώ και η ΚΕΔΕ.
Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Ντακαλέτσης υπογράμμισε πως ο πρώτος βαθμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης παρουσιάζει σήμερα μια εικόνα η οποία δεν δείχνει συντονισμό αλλά λειτουργία με διαφορετικές ταχύτητες, ειδικά σε σχέση με το “Πληρώνω Οσο Πετάω” (ΠοΠ). Η πολιτική αυτή (ΠοΠ) πρέπει να ξεκινήσει μαζικά αλλα και συντονισμένα. “Δήμοι και ΦοΔΣΑ θα πρέπει να υλοποιήσουν έργα με γνώμονα την οικονομία κλίμακας και κοινούς στόχους για όλη την Ελλάδα”, τόνισε ο πρόεδρος της Π.Ε.Δ. Ηπείρου, σημειώνοντας πως συγκεκριμένες «αδικίες» επιβάλλεται να απασχολήσουν τους Δήμους, ζητήματα όπως ο διαχωρισμός των ανταποδοτικών τελών σε τέλη ηλεκτροφωτισμού και τέλη καθαριότητας πρέπει να επανεξεταστούν. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ στην Ελλάδα παράγουμε περίπου 500 κιλά απορριμμάτων ανά κάτοικο, αυτή η μεσοσταθμική εικόνα διαφέρει στους ορεινούς Δήμους, όπου τα βιοαπόβλητα ανακυκλώνονται στον κήπο ή τα οικόσιτα ζώα με αποτέλεσμα να είναι πολύ μικρότερη η ποσότητα. Αυτός ο όγκος απορριμμάτων που εκτρέπεται από τη συμβατική διαχείριση απορριμμάτων, δεν ανταμείβεται όσο τα τέλη είναι ενιαία. Η περίπτωση των τουριστικών Δήμων από την άλλη, είναι εξίσου ενδιαφέρουσα: “μήπως πρέπει να εξετάσουμε και την επιβολή τουριστικού τέλους για την κάλυψη του πρόσθετου κόστους διαχείρισης των απορριμμάτων γι’ αυτούς τους Δήμους”, αναρωτήθηκε ο πρόεδρος της Π.Ε.Δ.
Αναφερόμενος στην Ήπειρο ειδικά, ο πρόεδρος της Π.Ε.Δ. τόνισε ότι το εν λειτουργία μοντέλο των ΣΔΙΤ «κλειδώνει» τις τιμές της επεξεργασίας απορριμμάτων με τρόπο που όσο και να μειωθεί ο όγκος των απορριμμάτων, η τιμή να μην μειώνεται (ελάχιστη εγγυημένη ποσότητα). Το ζήτημα αυτό πρέπει να απασχολήσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση της Ηπείρου άμεσα, είπε.
Δήμοι και ΦΟΣΔΑ χρειάζονται ενίσχυση, κυρίως σε ειδικότητες με γνωστικό αντικείμενο τόσο περιβάλλοντος, όσο και οικονομικού αντικειμένου για την πραγματική εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας, κατέληξε ο κ. Ντακαλέτσης, τονίζοντας πως σε σχέση με την διαχείριση των απορριμμάτων και τη δημιουργία προϊόντων προς ανακύκλωση, ανάκτηση ή αξιοποίηση, η ελληνική αγορά παρουσιάζει τεράστια περιθώρια ανάπτυξης κι όσο καθυστερούμε, στερούμε θέσεις εργασίας από τις τοπικές κοινωνίες και οδηγούμαστε σε επιβολή αυξημένων κι άδικων ανταποδοτικών προς τους πολίτες.
Ο πρόεδρος του ΑΣΔΣΑ Ηπείρου, κ. Νίκος Καλαντζής παρουσίασε κατ’ αρχάς τα υφιστάμενα έργα υποδομής για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Ήπειρο: 1 μονάδα επεξεργασίας, 1 ΚΔΑΥ, 8 ΣΜΑ και 3 ΧΥΤ. Ώριμα έργα διαχείρισης ΑΣΑ υπάρχουν σε 6 Δήμους της Ηπείρου που έχουν προτάσεις ενταγμένες για χρηματοδότηση δικτύου καφέ κάδων. 10 πράσινα σημεία είναι ώριμα μελετητικά, ενταγμένα και υπό κατασκευή, και 1 αποκεντρωμένη Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) είναι υπό κατασκευή, ενώ για 2 επιπλέον είναι υπό αξιολόγηση η πρόταση χρηματοδότησης.
Ιδιαίτερη αξία είχαν όσα ανέφερε ο κ. Καλαντζής για τους στόχους της διοίκησης του ΦοΔΣΑ εφεξής. Ανέφερε συγκεκριμένα τα εξής, όσον αφορά τις υποδομές:
– Ολοκλήρωση των 3 αποκεντρωμένων μονάδων κομποστοποίησης (Άρτας, Θεσπρωτίας & Πρέβεζας)
– Κατασκευή ΣΜΑ Β’ φάσης
– Αναβάθμιση της ΜΕΑ για την προσαρμογή της στους στόχους του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) 2020 – 2030 / Νέου ΠΕΣΔΑ
– Ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμματογενών καυσίμων που παράγονται στην Μονάδα Ανακύκλωσης –Ανάκτησης Αποβλήτων (ΜΑΑα) σύμφωνα με τη μελέτη του ΥΠΕΝ
– Εκσυγχρονισμός & αύξηση χρόνου ζωής των ΧΥΤ.
Για την αναβάθμιση της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων Ηπείρου περιέγραψε πιο συγκεκριμένα τους στόχους για: Αύξηση δυναμικότητας του τμήματος επεξεργασίας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων, Διαχείριση ανακυκλώσιμων υλικών (λειτουργία ως ΚΔΑΥ), Σταδιακή μείωση της δυναμικότητας του τμήματος επεξεργασίας των συμμείκτων αποβλήτων, Ελαχιστοποίηση παραγωγής CLO και Παραγωγή απορριμματογενούς καυσίμου για ενεργειακή αξιοποίηση σε ενεργοβόρες βιομηχανίες ή/και στις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης που σχεδιάζονται
Για το διάστημα μέχρι το 2030, ο ΦοΔΣΑ Ηπείρου θέτει τέλος τους εξής στόχους, σύμφωνα με τον κ. Καλαντζή:
– Ολοκλήρωση των τοπικών σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων από τους Δήμους,
– Δημιουργία περιφερειακής ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων από τον Φο.Δ.Σ.Α,
– Δράσεις ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και επιβράβευσης των πολιτών από τους Δήμους και από τον Φο.Δ.Σ.Α,
– Ενίσχυση της εφαρμογής από τους Δήμους αναλυτικής καταγραφής του πραγματικού κόστους για την διαχείριση των αποβλήτων,
– Υλοποίηση συστημάτων Πληρώνω Όσο Πετάω (“ΠοΠ” ή Pay As You Throw – PAYT) από τους ΟΤΑ Α’ βαθμού,
– Επικαιροποίηση των κανονισμών καθαριότητας από τους Δήμους,
– Ανάπτυξη Διαδημοτικών, Διαβαθμιδικών Συνεργασιών για την υλοποίηση των μέτρων του ΠΕΣΔΑ,
– Υλοποίηση δράσεων για μείωση του αποτυπώματος άνθρακα των έργων ΔΣΑ (παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά, ηλιοθερμικά, αξιοποίηση βιοαερίου κλπ.) και ενεργειακή αξιοποίηση των προϊόντων των μονάδων (π.χ. θερμότητα) για ιδία χρήση.
– Ενεργοποίηση του συνόλου των ενδιαφερόμενων μερών για συμμετοχή τους σε δράσεις κυκλικής οικονομίας. Τις δύο τελευταίες δράσεις πρέπει να υλοποιήσει ο Φο.Δ.Σ.Α Ηπείρου.
