Εγκατάσταση αντλιών θερμότητας και αποθήκευσης ενέργειας με χρηματοδοτήσεις ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ
Νέα προγράμματα τύπου «Εξοικονομώ» και εγκατάστασης αντλιών θερμότητας και αποθήκευσης ενέργειας συνολικού ύψους περί των 500 εκατομμυρίων ευρώ με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης προκηρύσσονται το αμέσως επόμενο διάστημα ανακοίνωσε η Υφυπουργός Περɩβάλλοντος καɩ Ενέργεɩας, Αλεξάνδρα Σδούκου, στο πλαίσιο του συνεδρίου «GreenDealGreece 2024», που διοργανώνει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, σε συνεργασία με το economix.gr, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, με θέμα: «Η Ανθεκτικότητα στο επίκεντρο της βιώσιμης ανάπτυξης και του πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού».
«Αυτή τη στιγμή ως υπουργείο σπεύδουμε για να βγάλουμε στον αέρα τα προγράμματα ύψους περίπου 500 εκατομμυρίων ευρώ, που έχουμε σε εκκρεμότητα και χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Προγράμματα «Εξοικονομώ» για κατοικίες, για επιχειρήσεις, σχολικά κτίρια νηπιαγωγεία, παιδικοί σταθμοί, πρόγραμμα αντικατάστασης με αντλίες θερμότητας, και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες σε επιχειρήσεις», είπε η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Τονίζοντας την καταλυτική συμβολή του ΤΕΕ στην υλοποίηση και την πρόοδο των προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας και κτιριακών ανακαινίσεων και την άμεση ανταπόκριση του προέδρου του ΤΕΕ, ώστε να δίνονται αποτελεσματικές λύσεις η κ. Σδούκου ζήτησε τη συνεργασία του ΤΕΕ και τον μηχανικών και για την υλοποίηση και των νέων προγραμμάτων.
Ως πολύ σημαντική για την ενεργειακή αναβάθμιση στον κτιριακό τομέα επισήμανε η κ. Σδούκου τη νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε στη Βουλή, η οποία προβλέπει ένα καινούργιο εργαλείο, αυτό των συστάδων κτιρίων, ώστε όπως είπε «να έχουμε clusters κτιρίων, μια συστάδα νοσοκομείων, μια συστάδα πανεπιστημίων, μια συστάδα σχολείων ή ότι άλλο και όλα μαζί ως συστάδα να είμαστε σε θέση να τα προκηρύξουμε, χρησιμοποιώντας το εργαλείο των συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης, τα escos και δίνοντας τα κατάλληλα κίνητρα να δημιουργήσουμε οικονομίες κλίμακας μεγαλύτερες και χαμηλότερο κόστος στις ενεργειακές ανακαινίσεις».
Την πρόοδο που έχει ήδη επιτευχθεί, αλλά και το «δύσκολο» μονοπάτι που ακολουθεί τα επόμενα χρόνια σε ό,τι αφορά τον μεγάλο στόχο της ενεργειακής μετάβασης περιέγραψε επίσης η Υφυπουργός. Τονίζοντας ότι η χώρα μας έχει κάνει μεγάλα βήματα στα ζητήματα της ενέργειας και της μετάβασης, ξεπερνώντας σε πολλές περιπτώσεις τους φιλόδοξους στόχους. Ωστόσο, όπως συμπλήρωσε, «δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε ένα βαρύ και δύσκολο μονοπάτι να ανέβουμε». Την ίδια στιγμή, εξήγησε ότι βρισκόμαστε λίγο πριν την κατάθεση του νέου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, το οποίο «είναι μια κοινωνική συμφωνία, μια δέσμευση της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού που έχει έντονο κοινωνικό πρόσημο». «Η πρόσβαση σε καθαρή, επαρκή και φθηνή ενέργεια είναι θεμελιώδης για την κοινωνική ευημερία» σχολίασε, χαρακτηριστικά.
Πρόσθετα χρηματοδοτικά εργαλεία
Σχετικά με το τι θα κάνουμε από το 2025 έως το 2030, όπως ανέλυσε η Υφυπουργός, στόχος είναι να διατηρήσουμε τον υψηλό ρυθμό διείσδυσης των ΑΠΕ, φθάνοντας στο 95% σε 10 χρόνια από σήμερα. Παράλληλα, η Αλεξάνδρα Σδούκου έκανε λόγο για διπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος των ΑΠΕ σε σχέση με σήμερα, για ενίσχυση της αποθήκευσης ενέργειας (6 Giga έως το 2030), για επιτάχυνση στα υπεράκτια αιολικά πάρκα, για εισαγωγή νέων τεχνολογιών, καθώς και για την ολοκλήρωση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων με την ηπειρωτική και νησιωτική χώρα, καθώς μόνο από τη σύνδεση με την Κρήτη μπορούν να εξοικονομηθούν 350 εκατ. ευρώ.
Ειδική μνεία έκανε και στον κτηριακό τομέα, ο οποίος εκπροσωπεί το 7,3% των καθαρών εκπομπών. «Πρέπει να γίνει πολλή δουλειά, επιβάλλεται ταχύτερη δράση για απανθρακοποίηση» τόνισε η Αλεξάνδρα Σδούκου, παραπέμποντας στην κακή κατάσταση του αποθέματος της χώρας.
«Πώς θα υλοποιηθούν όλα αυτά, με ποιους πόρους και υπό ποιες συνθήκες» διερωτήθηκε στη συνέχεια. Τα προηγούμενα χρόνια είχαμε ένα ΕΣΠΑ, σήμερα έχει προστεθεί το Ταμείο Ανάκαμψης, το Repower EU, το Ταμείο Απανθρακοποίησης για τα νησιά, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού, ενώ από το 2026 θα έχουμε και το Social Climate Fund για τους ενεργειακά ευάλωτους. Όλα αυτά σημαίνουν, όπως διευκρίνισε, ότι θα έχουμε πρόσθετα χρηματοδοτικά εργαλεία 5 δισ. ευρώ, στα οποία θα πρέπει να προστεθεί και το 1,25 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ. «Αντιλαμβάνεστε τις δυσκολίες και στον σχεδιασμό και στην απορρόφηση», σχολίασε.
Δεν παρέλειψε, πάντως, να υπενθυμίσει ότι οι πόροι που έχουν διατεθεί μέχρι στιγμής φθάνουν τα 2 δισ. ευρώ. «Ξοδεύουμε πολλά λεφτά για λίγους ωφελούμενους. Οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι. Χρειάζεται αποδοτικότερος σχεδιασμός των προγραμμάτων», σημείωσε με νόημα.
Ενεργειακή μετάβαση
Το θέμα της ενέργειας απασχόλησε ένα από τα πάνελ συζήτησης που έλαβαν χώρα στο πλαίσιο του συνεδρίου «GreenDealGreece 2024» με συντονίστρια τη δημοσιογράφο Φαίη Χρυσοχόου.
Ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, αναφέρθηκε, αρχικά, στον σχεδιασμό του Υπουργείου για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και στα μέτρα που αυτό θα λάβει για την εξοικονόμηση και την αποθήκευση της ενέργειας.
«Πρωταρχικός στόχος του Υπουργείου μας είναι να υπηρετήσουμε το Green Deal. Καταφέραμε να έχουμε πάνω από το 50% της ηλεκτροπαραγωγής σήμερα από ΑΠΕ – φιλοδοξία μας είναι έως το 2030 να φτάσει το ποσοστό αυτό στο 75%. Ωστόσο, η στρατηγική του Υπουργείου προσκρούει σε δύο προβλήματα», είπε αρχικά ο κ. Αϊβαλιώτης. Και συνέχισε: «Το πρώτο πρόβλημα, είναι το ότι η ζήτηση της αγοράς της Ελλάδας είναι σχετικά μικρή, άρα πάρα πολλή ενέργεια πηγαίνει χαμένη, πρόβλημα που θα διογκωθεί τα επόμενα χρόνια θέτοντας σε κίνδυνο σχεδιαζόμενες και υφιστάμενες επενδύσεις. Οι δρόμοι για να μεγαλώσουμε την ηλεκτρική “πίτα” είναι η αποθήκευση και οι διασυνδέσεις (δηλαδή να εξάγουμε σε περισσότερες χώρες). Θα μεγαλώσει λίγο η “πίτα” και με την ηλεκτροδότηση των νησιών. Όσον αφορά στην αποθήκευση, προωθείται, λ.χ., με την αντλησιοταμίευση, ενώ ήδη το Υπουργείο προωθεί επιθετικά την αποθήκευση με μπαταρίες. Το συνολικό σχέδιο, που θα υλοποιηθεί μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, είναι το να έχουμε γύρω στα 2-4 γιγαβάτ μπαταρίες στο σύστημα, προς εξισορρόπηση της χαμένης ενέργειας τουλάχιστον για ένα διάστημα ανάπτυξης των ΑΠΕ».
Έπειτα, ο κ. Αϊβαλιώτης εξήγησε, ότι «σήμερα η τεχνολογία έχει οδηγήσει στο να μειωθούν τα κόστη, έτσι έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε επενδύσεις χωρίς ενισχύσεις. Η εποχή των επιδοτήσεων έχει τελειώσει. Από εδώ κι εμπρός όλες οι νέες επενδύσεις που θα μπουν στην αγορά θα μπουν σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς. Αυτό προσφέρει φυσικά ένα ρίσκο αλλά είμαστε ψύχραιμοι σχετικά, αφενός διότι οι αγορές συνήθως λειτουργούν με ρίσκο στις ελεύθερες οικονομίες, ενώ το ΥΠΕΝ έχει ως κεντρική του έγνοια το συμφέρον των καταναλωτών. Το GreenDeal δεν μπορεί να προωθηθεί αποτελεσματικά αν δεν αγκαλιαστεί από τον μέσο άνθρωπο. Πρέπει να δώσουμε στον κόσμο τη δυνατότητα να έχει φθηνές τιμές».
Επίσης, ο κ. Αϊβαλιώτης παρέθεσε και τις «αντινομίες» που, όπως τόνισε, υφίστανται όσον αφορά στις ΑΠΕ.
«Πώς θα “παντρέψουμε” τις κεντρικές ευρωπαϊκές οδηγίες που μας δεσμεύουν με τις δυνατότητες της χώρας μας; Αθροίζοντας όλες μας τις υποχρεώσεις καταλαβαίνουμε ότι απαιτούνται 90-100 δισ. ευρώ έως το 2040. Πού θα τα βρούμε, την ώρα που αντιμετωπίζουμε και άλλα πολλά κόστη (π.χ. για την κλιματική κρίση). Η δεύτερη αντινομία είναι ότι ενώ προωθούμε με ταχύτατους ρυθμούς τον εξηλεκτρισμό της οικονομίας μας και αναζητούμε ζήτηση, την ίδια ώρα προωθούμε προγράμματα εξοικονόμησης που αφαιρούν ζήτηση. Πετάμε ενέργεια και ταυτόχρονα λέμε “εξοικονομήστε ενέργεια”».
Κλείνοντας, ο κ. Αϊβαλιώτης σχολίασε πως είναι σημαντικό να κατανοηθεί πως η θέρμανση δεν είναι κρίσιμο μέγεθος πλέον στην Ελλάδα, αλλά η ψύξη, λόγω του καιρού και άλλων παραγόντων.
