Το Πολυφωνικό Καραβάνι που διοργανώνει η αστική μη κερδοσκοπική «Άπειρος» με απαρχή το 1998, είναι ένα ταξίδι παντός καιρού, ταξιδεύοντας όλες τις εποχές του χρόνου αλλά και σε όλες τις περιόδους, σε πείσμα των δυσκολιών και των εμποδίων. Έτσι και φέτος, όπως και πέρυσι, το Πολυφωνικό Καραβάνι ταξιδεύει εν μέσω πανδημίας, με την έγνοια της αλληλοπροστασίας, τηρώντας τις σχετικές προβλέψεις.
Από τις 31 Ιουλίου ως και τις 8 Αυγούστου, από τον Όλυμπο και την Πίνδο σε όλη την παραμεθόρια Ήπειρο και από τις δύο όχθες των συνόρων! Δρυμός και Λυκούδι Ελασσόνας, Βωβούσα, Αβδέλλα Γρεβενών, Αετομηλίτσα, Γράμμος, Καστάνιανη, Κεφαλοχώρι, Κόνιτσα, Κεφαλόβρυσο, Δολό, Πωγωνιανή, Ορεινό, Κτίσματα, Παρακάλαμος, Κεράσοβο, Στρατίνιστα, Αετόπετρα, Λαγγάβιτσα, Βαβούρι, Τσαμαντάς, Πόβλα, Παλιά Σαγιάδα, Φοινίκη, Δρόβιανη, Σελλειό, Σωτήρα, Δερβιτσάνη, Πoλύτσανη, Αντόν Πότσι είναι μερικοί από τους σταθμούς του ταξιδιού.
Κάθε μέρα και σε άλλους τόπους, κάθε τόπος και άλλη δράση, ένα πολύτροπο ταξίδι μύησης στα κοινωνικά και φυσικά τοπία της Ηπειρώτικης Πολυφωνίας. Ανταμώματα, αυτοσχέδια γλέντια, εκδηλώσεις, παρουσιάσεις, συλλογικές επιτόπιες καταγραφές, περιοδεύουσα, επιτόπια μαθητεία κοντά σε βιωματικούς ερμηνευτές, προβολές, περιήγηση, μερικές από τις διαχρονικές δράσεις του Πολυφωνικού Καραβανιού που θα αναπτυχθούν και φέτος, προσαρμοσμένες στις επιταγές της εποχής. Πέρα από αυτές, μια ιδιαίτερη δράση, η «Μουσική των συνόρων», ως άξονας του προγράμματος δράσεων της «Aπείρου» «Άπειρος Πολυφωνία».
Η «Μουσική των συνόρων», αξιοποιώντας την πολύχρονη πρακτική του Πολυφωνικού Καραβανιού, ιχνηλατεί το σύνολο της παραμεθόριας Ηπείρου, από τον Γράμμο ως την Σαγιάδα, αποτυπώνοντας μαρτυρίες, ήχους, μουσικές, σιωπές, αχούς της Ιστορίας, τη βουή των συνόρων. Ο τίτλος εμπνέεται από το ομότιτλο ποίημα του Νίκου Χουλιαρά και η ιχνηλασία αξιοποιεί, δίπλα στο πολυφωνικό τραγούδι, την ηπειρώτικη ποίηση και λογοτεχνία ως παράλληλους «οδηγούς» στο ταξίδι. Διαβαίνουμε από χωριά ποιητών και λογοτεχνών, όπως την Αετομηλίτσα του Βασίλη Νιτσιάκου, την Οξυά του Πάνου Κυπαρίσση, την Κόνιτσα του Απόστολου Ζώτου, τον Άγιο Κοσμά του Τάσου Πορφύρη, το Περιστέρι του Χριστόφορου Μηλιώνη, τον Τσαμαντά του Μιχάλη Γκανά, την Πόβλα του Σωτήρη και της Σταυρούλας Δημητρίου, με «κυρατζή» της ποιητικής ιχνηλασίας τον Θεσπρωτό ποιητή Γιάννη Ζαρκάδη.
Πρώτα από όλα, όμως, ανταμώνουμε τους βιωματικούς ερμηνευτές στα χωριά τους, χαιρόμαστε το τραγούδι τους, σμίγουμε τις φωνές μας μαζί τους, μαθητεύουμε, καταγράφουμε, κοινωνούμε, πλουτίζοντας τα τεκμήρια για τους σημερινούς ιχνηλάτες, τους αυριανούς σκυταλοδρόμους του πολυφωνικού τραγουδιού, προετοιμάζοντας, παράλληλα, τους μελλοντικούς «κυρατζήδες» του ίδιου του Πολυφωνικού Καραβανιού που, μετά από ένα τέταρτο του αιώνα, μπορεί να ονειρεύεται και να σχεδιάζει το μέλλον του ως ένα ταξίδι μακράς πνοής. Με το Πολυφωνικό Καραβάνι συνταξιδεύουν νέοι, μικρότεροι από την ηλικία του, παθιασμένοι με το πολυφωνικό τραγούδι, με δοκιμασμένη συμμετοχή στις δράσεις του Πολυφωνικού Καραβανιού, πέμποντας νεύματα αισιοδοξίας για το μέλλον.
Με το Πολυφωνικό Καραβάνι «συνταξιδεύουν» κι εκείνοι που δεν είναι πια μαζί μας αλλά «κατοικούν» στις αέναες επιστροφές μας. Φέτος αποτίουμε φόρο τιμής στον Φάνη Γιώτη στα Κτίσματα και τη Μαρίνα Αγγελοπούλου στο Βαβούρι που «έφυγαν» την τελευταία χρονιά, ενώ, στη Δερβιτσάνη, το Σάββατο 7 Aυγούστου, πραγματοποιούμε εκδήλωση αφιερωμένη στον Δήμο Δέδε, με τη συμμετοχή σειράς ομίλων, ανάμεσά τους και η «Χαονία» που μόλις έκλεισε τα 25 χρόνια της.
Τo μεγάλο ταξίδι των φωνών μνημονεύει το χθες, αφουγκράζεται το σήμερα, κυοφορώντας το αύριο, με την έγνοια για το «πρέπος» του τραγουδιού, το αξιακό του φορτίο, τη συλλογικότητα του ήθους και της νοοτροπίας, την αμεσότητα και το απέριττο της ψυχικής έκφρασης, όλα αυτά που κάνουν το πολυφωνικό, τραγούδι του ρίγους και του σφρίγους – γιατί, όπως γράφει ο ποιητής Μιχάλης Γκανάς, «αυτά τα τραγούδια ή τ΄ ακούς και ανατριχιάζεις ή δεν μπορείς να τ΄ αντέξεις».
Τo Πολυφωνικό Καραβάνι 2021 είναι το πρώτο που πραγματοποιείται μετά την παγκόσμια αναγνώριση του θεσμού, με την εγγραφή του Πολυφωνικού Καραβανιού στον διεθνή κατάλογο Καλών Πρακτικών Διαφύλαξης Άυλης Πoλιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, της πρώτης εγγραφής από την Ελλάδα στον κατάλογο και την μόλις 25η, διαχρονικά, από τα 180 κράτη – μέρη της Σύμβασης του διεθνούς οργανισμού. Στον απόηχο της κορυφαίας αναγνώρισης, ευχαριστεί επιτόπια ανθρώπους, ομίλους, χωριά, συλλόγους και θεσμούς που στήριξαν την εγγραφή του, προβάλλοντας μια αναγνώριση που αντανακλά ευρύτερα στο ηπειρώτικο πολυφωνικό τραγούδι, τις περιοχές του και την κοινότητα πολυφωνίας. Το Πολυφωνικό Καραβάνι ταξιδεύει με τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, υπό την αιγίδα της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας και με το καλωσόρισμα σειράς φορέων, όπως το Φεστιβάλ Βωβούσας, οι Αδελφότητες Αετόπετρας, Πολυδρόσου, οι Πoλιτιστικοί Σύλλογοι Λυκουδίου, Σαγιάδας κά.
Κύριοι σταθμοί
*Σάββατο 31/7, 6 μμ Δρυμός Ελασσόνας, επιτόπια καταγραφή
9 μμ Λυκούδι Ελασσόνας, συναυλία
*Κυριακή 1/8, 2 μμ Βωβούσα, τραγούδια για τα γεφύρια
9 μμ Αετομηλίτσα, παρουσίαση, προβολή
*Δευτέρα 2/8, 10- 1 μμ Γράμμος, περιήγηση, καταγραφή
2 μμ Παναγιά Ξενιτεμένων, εργαστήρι, καταγραφή
7 μμ Κεφαλοχώρι, επιτόπια καταγραφή& μαθητεία
*Τρίτη 3/8, 5 μμ Κεφαλόβρυσο, επιτόπια έρευνα
9 μμ Δολό, πολυφωνικό γλέντι
*Τετάρτη 4/8, 10 -2μμΠωγωνιανή – Ζάβροχο, έρευνα, περιήγηση
9 μμ Αετόπετρα, πολυφωνική βραδιά
*Πέμπτη 5/8, 11–5μμ Μουργκάνα, περιήγηση, καταγραφή
8 μμ Παλιά Σαγιάδα. Βραδιά πολυφωνίας
*Παρασκευή 6/8, 9–4μμ Βούρκος, Ρίζα, επιτόπια έρευνα
7 μμ Πολύτσανη, βραδιά πολυφωνίας
*Σάββατο 7/8, 1 μμ Αντόν Πότσι, αντάμωμα, καταγραφή
8 μμ Δερβιτσάνη, εκδήλωση μνήμης και τιμής
*Κυριακή 8/8, 11 πμ Σελλειό, αντάμωμα, μαθητεία
